Hướng dẫn thực hiện điều chỉnh nội dung dạy học môn Âm nhạc, cấp THCS
(Kèm theo Công văn số 5842/BGDĐT-VP ngày 01 tháng 9 năm 2011 của Bộ Giáo dục và Đào tạo)
1. Mục đích
Điều chỉnh nội dung dạy học để dạy học phù hợp với chuẩn kiến thức, kĩ năng của Chương trình giáo dục phổ thông (CT), phù hợp với thời lượng dạy học và điều kiện thực tế các nhà trường, góp phần nâng cao chất lượng dạy học và giáo dục.
2. Nguyên tắc
Điều chỉnh nội dung dạy học theo hướng tinh giảm các nội dung để giáo viên, học sinh (GV, HS) dành thời gian cho các nội dung khác, tạo thêm điều kiện cho GV đổi mới phương pháp dạy học theo yêu cầu của CT. Việc điều chỉnh nội dung dạy học thực hiện theo các nguyên tắc sau đây:
(1) Đảm bảo mục tiêu giáo dục của chương trình, sách giáo khoa (SGK) theo qui định của Luật Giáo dục.
(2) Đảm bảo tính lôgic của mạch kiến thức và tính thống nhất giữa các bộ môn; không thay đổi CT, SGK hiện hành.
(3) Không thay đổi thời lượng dạy học đối với mỗi môn học trong một lớp và trong mỗi cấp học.
(4) Thuận lợi cho việc tổ chức thực hiện tại các cơ sở giáo dục.
3. Nội dung điều chỉnh
Việc điều chỉnh nội dung dạy học tập trung vào những nhóm nội dung chính sau:
(1) Những nội dung trùng lặp trong CT, SGK của nhiều môn học khác nhau.
(2) Những nội dung trùng lặp, có cả ở CT, SGK của lớp dưới và lớp trên do hạn chế của cách xây dựng CT, SGK theo quan điểm đồng tâm.
(3) Những nội dung, bài tập, câu hỏi trong SGK không thuộc nội dung của CT hoặc yêu cầu vận dụng kiến thức quá sâu, không phù hợp trình độ nhận thức và tâm sinh lý lứa tuổi học sinh.
(4) Những nội dung trong SGK trước đây sắp xếp chưa hợp lý.
(5) Những nội dung mang đặc điểm địa phương, không phù hợp với các vùng miền khác nhau.
4. Thời gian thực hiện
Hướng dẫn thực hiện điều chỉnh nội dung dạy học được áp dụng từ năm học 2011 - 2012.
5. Hướng dẫn thực hiện các nội dung
- Hướng dẫn này dựa trên SGK của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam ấn hành năm 2011. Nếu GV và HS sử dụng SGK của các năm khác thì cần đối chiếu với SGK năm 2011 để điều chỉnh, áp dụng cho phù hợp. Toàn bộ văn bản này được nhà trường in sao và gửi cho tất cả GV bộ môn.
- Ngoài các nội dung đã hướng dẫn cụ thể trong văn bản, cần lưu ý thêm một số vấn đề đối với các nội dung được hướng dẫn là “không dạy” hoặc “đọc thêm”, những câu hỏi và bài tập không yêu cầu HS làm trong cột Hướng dẫn thực hiện ở các bảng dưới đây như sau:
+ Dành thời lượng của các nội dung này cho các nội dung khác hoặc sử dụng để luyện tập, củng cố, hướng dẫn thực hành cho HS.
+ Không ra bài tập và không kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS vào những nội dung này, tuy nhiên, GV và HS vẫn có thể tham khảo các nội dung đó để có thêm sự hiểu biết cho bản thân.
- Trên cơ sở khung phân phối chương trình của môn học, GV điều chỉnh phân phối chương trình chi tiết đảm bảo cân đối giữa nội dung và thời gian thực hiện, phù hợp với điều chỉnh nội dung dạy học dưới đây.
5.1. Lớp 6
|
TT |
Bài |
Trang |
Nội dung điều chỉnh |
Hướng dẫn thực hiện |
|
1 |
Tiết 6- Bài 2 |
17 |
- Ôn tập bài hát: Vui bước trên đường xa -Nhạc lí: Nhịp và phách- Nhịp -Tập đọc nhạc: TĐN số 2
|
Những tiết dạy gồm 3 nội dung, nếu không có sự linh hoạt và sáng tạo, có thể GV không đủ thời gian để giảng dạy. Do đó, GV cần xác định nội dung trọng tâm của bài, nên dành thời gian nhiều hơn cho những phần nội dung mới và có thể điều chỉnh nội dung lên bài trước hoặc bài sau đó cho hợp lí (nếu bài trước hoặc bài sau có nội dung không nhiều so với thời gian của một tiết học). Ở Tiết 6- Bài 2 có 3 nội dung. Xác định nội dung trọng tâm là Nhạc lí và Tập đọc nhạc. Cần dành nhiều thời gian cho 2 nội dung này. Nội dung Ôn tập bài hát có thể chuyển lên tiết trước (Tiết 5: Học bài hát Vui bước trên đường xa). |
|
2 |
Tiết 14- Bài 4
|
35 |
- Ôn tập bài hát: Đi cấy - Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 5 - Âm nhạc thường thức: Sơ lược về một số nhạc cụ dân tộc phổ biến |
Trong những tiết dạy gồm 3 nội dung, ngoài việc xác định nội dung trọng tâm của bài, nên dành thời gian nhiều hơn cho những nội dung mới và có thể dùng hình thức thay đổi trình tự các nội dung của tiết dạy. Nội dung mới trong bài này là Âm nhạc thường thức, nên dành nhiều thời gian cho nội dung này. Hai nội dung Ôn tập bài hát và Ôn tập Tập đọc nhạc đã có ở tiết trước, nên dành thời gian ít hơn. Dưới đây là một số gợi ý thay đổi nội dung của tiết dạy: *Phương án 1: - Ôn tập bài hát: Đi cấy - Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 5 - Âm nhạc thường thức: Sơ lược về một số nhạc cụ dân tộc phổ biến *Phương án 2: - Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 5 - Âm nhạc thường thức: Sơ lược về một số nhạc cụ dân tộc phổ biến - Ôn tập bài hát: Đi cấy *Phương án 3: - Ôn tập bài hát: Đi cấy - Âm nhạc thường thức: Sơ lược về một số nhạc cụ dân tộc phổ biến - Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 5 *Phương án 4: - Âm nhạc thường thức: Sơ lược về một số nhạc cụ dân tộc phổ biến - Ôn tập bài hát: Đi cấy - Ôn tập Tập đọc nhạc: TĐN số 5 Ngoài ra, vẫn còn những phương án khác… GV có thể sáng tạo nhiều cách dạy khác cho phù hợp và đạt hiệu quả tốt. |
|
3 |
Tiết 27- Bài 7
|
53 |
- Ôn tập bài hát: Tia nắng, hạt mưa - Tập đọc nhạc: TĐN số 8 - Nhạc lí: Những kí hiệu thường gặp trong bản nhạc |
Trong tiết này, 2 nội dung Tập đọc nhạc và Nhạc lí là trọng tâm. Do đó cần dành nhiều thời gian cho 2 nội dung này. Ôn tập bài hát dành ít thời gian hơn. GV nên phân chia thời lượng để dạy từng nội dung theo gợi ý sau: - Ôn tập bài hát: Tia nắng, hạt mưa : Thời gian 7-8 phút -Tập đọc nhạc: TĐN số 8: Thời gian 20 phút - Nhạc lí: Những kí hiệu thường gặp trong bản nhạc: Thời gian 15 phút |
5.2. Lớp 7
Ở lớp 7, một số tiết có nội dung nhiều so với thời gian của một tiết học, có thể giáo viên không đủ thời gian để dạy. Ví dụ: Tiết 5- Trang 16, Tiết 6- Trang 18, Tiết 13- Trang 32, Tiết 28-trang 55…Giáo viên cần xác định nội dung trọng tâm của bài để phân chia thời gian dạy cho hợp lí (Tham khảo phần hướng dẫn thực hiện dạy các Tiết 6- Bài 2; Tiết 14-Bài 4, Tiết 27-Bài 7 ở Lớp 6).
|
TT |
Bài |
Trang |
Nội dung điều chỉnh |
Hướng dẫn thực hiện |
|
1 |
Bài 8-Tiết 29 |
61 |
Bài đọc thêm: Xuất xứ một bài ca |
Đây là bài đọc thêm (theo quy định là không dạy) nhưng có nội dung tích hợp giáo dục học tập tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh nên GV bằng những hình thức linh hoạt hướng dẫn, tổ chức cho HS trao đổi dựa trên nội dung bài đọc thêm nhưng không kiểm tra kết quả đọc thêm |
5.3. Lớp 8
Ở lớp 8, một số tiết có nội dung nhiều so với thời gian của một tiết học, có thể giáo viên không đủ thời gian để dạy. Ví dụ: Tiết 5- Trang 14, Tiết 9- Trang 22, Tiết 20- Trang 41... Giáo viên cần xác định nội dung trọng tâm của bài để phân chia thời gian dạy cho hợp lí (Tham khảo phần hướng dẫn thực hiện các Tiết 6- Bài 2; Tiết 14-Bài 4, Tiết 27-Bài 7 ở Lớp 6).
|
TT |
Bài |
Trang |
Nội dung điều chỉnh |
Hướng dẫn thực hiện |
|
1 |
Bài 4- Tiết18 |
35 |
Bài đọc thêm: Âm vang một bài ca quốc tế |
Đây là bài đọc thêm (theo quy định là không dạy) nhưng có nội dung tích hợp giáo dục học tập tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh nên GV bằng những hình thức linh hoạt hướng dẫn, tổ chức cho HS trao đổi dựa trên nội dung bài đọc thêm nhưng không kiểm tra kết quả đọc thêm |
5.4. Lớp 9
Ở lớp 9, một số tiết có nội dung nhiều so với thời gian của một tiết học, có thể giáo viên không đủ thời gian để dạy. Ví dụ: Tiết 3 -Trang 12, Tiết 6- Trang 19, Tiết 9-Trang 29, Tiết 10- Trang 31... Giáo viên cần xác định nội dung trọng tâm của bài để phân chia thời gian dạy cho hợp lí (Tham khảo phần hướng dẫn thực hiện các Tiết 6- Bài 2; Tiết 14-Bài 4, Tiết 27-Bài 7 ở Lớp 6).
|
TT |
Bài |
Trang |
Nội dung điều chỉnh |
Hướng dẫn thực hiện |
|
1 |
Bài 2- Tiết 7 |
24 |
Bài đọc thêm: Nhạc sĩ Xuân Hồng và bài hát Mùa xuân trên thành phố Hồ Chí Minh |
Đây là bài đọc thêm (theo quy định là không dạy) nhưng có nội dung tích hợp giáo dục học tập tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh nên GV bằng những hình thức linh hoạt hướng dẫn, tổ chức cho HS trao đổi dựa trên nội dung bài đọc thêm nhưng không kiểm tra kết quả đọc thêm |
6. Hướng dẫn sử dụng phần câu hỏi và bài tập
Các câu hỏi và bài tập trong SGK cần được sử dụng một cách linh hoạt. Không cần thiết phải yêu cầu HS thực hiện đầy đủ các câu hỏi và bài tập trong sách giáo khoa. GV có thể lược bớt, thay thế hoặc bổ sung các câu hỏi, bài tập âm nhạc cho phù hợp với năng lực, đối tượng HS và điều kiện dạy học cụ thể của từng vùng, miền…
Mã an toàn: 
Sở hữu và quản lý Website: Lê Anh Tuấn (Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam - Bộ Giáo dục và Đào tạo)
Ý kiến bạn đọc